"Książka i możność czytania to jeden
z największych cudów ludzkiej cywilizacji"

Maria Dąbrowska

Historia Biblioteki Szkolnej CKZiU jest nierozerwalnie związana z samą szkołą, a jej dzieje są tak bogate, jak dzieje szkoły. Świadczą o tym zachowane w zbiorach książki, wydane jeszcze w XIX wieku i książki wydane na początku XX wieku ze starymi pieczęciami w języku niemieckim.

Korzenie Biblioteki sięgają 1897 roku, kiedy utworzono Dokształcającą Szkołę Kupiecką. Biblioteka w tym czasie posiadała dość znaczące zbiory. W 1922 roku według numerów inwentarzowych książek biblioteka nauczycielska zawierała 900 tomów[1]. Były to głównie książki z literatury popularnonaukowej, w tym z zakresu geografii, biologii, kupiectwa, klasyki literatury niemieckiej, tekstów do nauki języka angielskiego i języka francuskiego.

W okresie międzywojennym Biblioteka nasza była jedną z lepiej urządzonych na terenie Śląska. W tym czasie rozwijała się bardzo dynamicznie. Od momentu powstania dbano pieczołowicie o księgozbiór, wykonywano bieżące czynności przy oprawianiu, konserwowaniu oraz niezbędne prace introligatorskie. Dzięki temu w zbiorach Biblioteki znalazły się ocalałe starsze książki przedwojenne, zachowane w idealnym stanie.

Do najstarszych, najwartościowszych książek będących własnością naszej Biblioteki można zaliczyć:

·         Englischer Gedichte von Ernest Regel, Dresden 1891, wydanie niemieckie (wiersze w języku angielskim)

·         Dzieje Księstwa Warszawskiego tom 1, 2, 3 napisane przez Fryderyka hr. Skarbkan, wydane w Warszawie w 1898 przez Drukarnię Artystyczną Saturnina Sikorskiego

·         Pisma Henryka Sienkiewicza (Latarnik, Niewola Tatarska, Wspomnienia z Maripozy, Czyja wina) wydane w Warszawie w 1900 nakładem Redakcji Tygodnika Ilustrowanego z adnotacją w języku rosyjskim: „dopuszczone przez cenzurę”

·         Molier - Les Femmes Savantes, wydane w 1903 w Bielefeld, wydanie niemieckie w języku francuskim

·         Politichen Dekonomie, wydanie z 1905, pisane gotykiem

·         Japonia i Japończycy, wydane w 1905 w Berlinie, pisane gotykiem

·         Pitman's Commercial Handwriting and Corespondence, podręcznik do nauki kaligrafii wydany w Londynie ok. 1910 w języku angielskim jest perełką wśród zachowanych pozycji.

Wśród książek pisanych w języku polskim warto zwrócić uwagę na „Podręczną encyklopedię handlową” wydaną w Poznaniu w 1931 oraz „Dziady” Mickiewicza wydane w Warszawie w 1930.

W sumie zachowało się 116 takich bezcennych pozycji. Wymienione woluminy stanowią niewymierną kulturalną spuściznę poprzednich pokoleń. Książki te wyodrębnione są z ogólnego księgozbioru biblioteki i udostępnione w wyjątkowych przypadkach tylko w czytelni.

Najdobitniej o losach książek z naszej biblioteki świadczą pieczątki na kartach książki. Noszą one znaki własności różnych bibliotek, tak jak kolejno zmieniał się typ szkoły. Znajdują się na nich m.in. pieczątki:

·         Dokształcająca Szkoła Kupiecka w Królewskiej Hucie

·         Miejska Szkoła Handlowa w Królewskiej Hucie

·         Biblioteka Uczniowska

·         Biblioteka Naukowa

·         Zakład Nauki Handlu Chorzów

·         Niemieckie Towarzystwo Kulturalne i Naukowe w Poznaniu

Część pieczęci jest w języku niemieckim.

Niektóre z przedwojennych książek mają naklejone exlibrisy: „Biblioteka Naukowa Miejski Instytut Kształcenia Handlowego”.

Oprócz pieczęci różnych bibliotek na stronach tytułowych książek znaleźć można również znaki przynależności do księgozbiorów prywatnych, np. pieczątka dyrektora Tadeusza Karbowiaka na ofiarowanych przez niego książkach do biblioteki.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 oraz w wyniku powstań śląskich i przeprowadzonego plebiscytu sytuacja polityczna, gospodarcza i kulturalna Górnego Śląska uległa zmianie. Do 1922 większość szkół w mieście była niemiecka, w konsekwencji książki w bibliotece naszej były również
w większości w języku niemieckim. Z kolei lata okupacji hitlerowskiej to okres spustoszenia w zbiorach bibliotecznych i niepowetowanej straty w kulturze polskiej. Książki w bibliotekach szkolnych z rozkazu okupanta przeznaczono na przemiał lub spalenie, a zachowany księgozbiór w przeważającej części był w języku niemieckim. Trudno było po wojnie na ziemiach pozostających wiele wieków poza Polską o rodzime książki.

O dalszych losach naszej biblioteki dowiedzieć się można wiele z zachowanych sprawozdań z lat 1945 -1968, sporządzanych corocznie przez dyrektora szkoły. W sprawozdaniu z dnia 10.02.1945 czytamy: „Z biblioteki uczniowskiej liczącej przed wojną 4587 dzieł pozostała jedynie znikoma część. Biblioteka nauczycielska jest pracownią naukową grona nauczycielskiego, zajmuje oddzielną salę, połączoną z radą nauczycielską. W ciągu bieżącego roku szkolnego uporządkowano pozostałości po niemieckiej bibliotece wg działów.
Z przedwojennych ok. 4000 tomów pozostały nieliczne resztki tomów w języku niemieckim. Obecna polska biblioteka naukowa posiada jak dotychczas 26 książek, z tego na towaroznawstwo przypada - 2, na geografię - 3, organizację i technikę handlu - 7, arytmetykę - 4, księgowość - 7, stenografię - 2, przyrodę - 1 oraz 12 książek treści ogólnej. Biblioteka naukowa w języku niemieckim po silnym posegregowaniu i odrzuceniu makulatury posiada 592 tomy. Oprócz tego istnieje jeszcze część przedwojennej biblioteki języków obcych w liczbie: j. angielski -115 j. francuski -47 j. niemiecki -240”[2]^.

Z dalszych tekstów sprawozdań dowiadujemy się, że biblioteka nasza ulegała reorganizacji oraz zaczęto prenumerować zawodowe czasopisma. Od roku 1945 zbiorami bibliotecznymi opiekowali się kolejno zatrudnieni w tym celu bibliotekarze:

·         mgr Gertruda Kubiak-Spyra          1945-1948

·         Stanisław Staśko                           1945-1946

·         mgr Irma Strzelbach                      1945

·         Witold Mazur                                 1946-1948

·         mgr Halina Laskowska                  1959-1960

·         mgr Teresa Kowalczyk                  1962-1983

·         mgr Małgorzata Broll                     1983-1986

·         Ewa Sikorka                                  1985-1989

·         mgr Elżbieta Kluz                          1986-2012

·         mgr Irena Kazimierczak                1989-1994

·         mgr Alina Kołodziejczyk                1994-2012

·         Katarzyna Hojda                           2009-nadal

·         Irena Niemczykowska                   2009-nadal

·         Beata Pindral-Bednarz                  2011-nadal.

            Pierwszy wpis do zachowanych już ksiąg inwentarzowych dokonany został 25 listopada 1958. Pod numerem „1” wpisana została książka Zofii Kossak „Puszkarz Orbano”. Książka ta wydana przez Naszą Księgarnię do dzisiaj znajduje się w zbiorach Biblioteki.

Obecnie Biblioteka liczy ponad 17300 woluminów i księgozbiór jest systematycznie uzupełniany. Posiada bogaty księgozbiór podręczny, komplety lektur szkolnych, różnego rodzaju opracowania, literaturę piękną oraz książki popularno-naukowe ze wszystkich dziedzin wiedzy.

Biblioteka prenumeruje wiele tytułów czasopism, m.in. Rzeczpospolita, Newsweek, Zdrowie, Charaktery, czasopisma komputerowe, a dla nauczycieli:  Biologia, Chemia, Fizyka, Matematyka w Szkole, Polonistyka i inne.

Zbiory gromadzone są zgodnie z potrzebami i zainteresowaniami czytelników, a ze względu na profil szkoły sporo miejsca zajmuje literatura ekonomiczna. Oprócz książek w zbiorach Biblioteki znajdują się płyty DVD, CD, zawierające adaptacje filmowe lektur szkolnych oraz filmy dydaktyczne.

Pierwszy komputer pojawił się w bibliotece w 1998, a w październiku 1999 zakupiony został program komputerowy MOL i rozpoczęto proces komputeryzacji Biblioteki. W ciągu dwóch lat cały księgozbiór wprowadzono do pamięci komputera. Co roku wprowadzane są dane wszystkich uczniów
i słuchaczy i dzięki temu zautomatyzowano proces udostępniania zbiorów.

Praca biblioteki szkolnej nie ogranicza się tylko do opracowywania i udostępniania zbiorów. Wychodząc naprzeciw potrzebom edukacyjnym biblioteka nasza gromadzi informacje dotyczące zmian w prawie oświatowym, materiały pomocnicze do prezentacji, materiały związane z dalszą edukacją młodzieży - informatory, foldery wyższych uczelni na Śląsku. Ostatnio zmieniła się rola biblioteki szkolnej - coraz mniej młodzieży sięga po „czytadła i romanse”, a coraz większa grupa szuka kompleksowej informacji na konkretny temat korzystając z internetu. Przy Bibliotece znajduje się również czytelnia. Pełni ona ważną rolę w naszej bibliotece. Jest to pomieszczenie przekształcone
w multimedialne centrum informacji.

Jest to przyjazne miejsce, chętnie odwiedzane przez młodzież, tu można przejrzeć czasopisma, powtórzyć lekcje, czy poprosić o wytłumaczenie trudniejszych zagadnień. W czytelni jest dostęp do materiałów, których nie wypożycza się do domu, szczególnie wydawnictw albumowych. Młodzież może korzystać przy wyszukiwaniu informacji z internetu.

Biblioteka prowadzi również szereg działań edukacyjnych i wychowawczych, np.

·         pomoc uczniom słabym i trudnym

·         pomoc uczniom zdolnym w poszerzaniu wiedzy

·         pomoc w doborze materiałów na olimpiady, wiedzy i konkursy

·         pomoc w rozwiązywaniu różnych problemów pedagogicznych i wychowawczych. 

Biblioteka nasza służy do realizacji programu nauczania i wychowania uczniów oraz kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli. Trudno sobie wyobrazić nowoczesną działalność dydaktyczno-wychowawczą szkoły bez biblioteki.